crkavati
Srpskohrvatski
urediIzgovor
uredi- IPA: /t͡srkǎːʋati/
- Hifenacija: cr‧ka‧va‧ti
Glagol
uredicrkávati (ćirilica црка́вати) nesvrš.
Šablon:prel Šablon:neprel
Kategorije:
pren.trp.trp.
Oblici:
Značenja:
- Ležati, izležavati se, spavati, čmavati. [1]
- Mučiti se, živeti u bedi. [1]
- Bolovati, biti bolestan. [1]
- Prestati živeti, preminuti. [1]
Primeri:
- Crkávaju mi pȉlići. Kać Sombor [1]
- Cr̀kāva živìna. [2] Gospođinci [1]
- Pustio je onu krmaču da mu crkava u kočini. [3] Čenej Jasenovo [1]
- Tȃj cr̀kāva do pódne. Kać [1]
- Mesto da radi, taj crkava do podne. Begeč Sombor Novi Sad [1]
- Ene ga tamo u sobu, sinoćke se naždro pa sad crkava. Jasenovo [1]
- Što ga ne vodidu kod doktora? Pustitu ga da tako crkava. [3] Čenej [1]
- U toku noći ona [riba] čak se zaglavi i crkne [u čignjaku]. Ona se zamrsi — riba, crkne — Kad oplȍdi mȁticu, otkȉne mu se pȏlni ȗd i ostȁne u mȁtici, trȕt cȑkne (BC — Pć; Si Žb Bg; Mo Boč It Me A F Č J; Ds Čn) [PčTV; ShLR; Ban I 271; Ban II 222; RSB]. [4] Sremska Mitrovica [1]
- Žȁlićēte kad cȑknem, kad me nè bude vȉše. Deska Begeč [1]
- Frižìdēr mi cȑko nȁčisto. Sremska Kamenica [1]
Izvedene reči:
Sinonimi:
Izrazi:
- Izgledati kocrknut Jasenovo [1]
- ˜ od posla ("mnogo, naporno raditi"; "Đoka crkava od posla, a ona se flancuje"). Sombor [1]
- crko dabogda ("kletva"). [1]
- b. ("trpeti oskudicu u hrani"). Vršac [1]
- ˜ od glȃdi a. ("biti veoma gladan"). Vršac [1]
- Kàkav se ríđa òždrēbi, tàki icȑkne ("čovek ne menja svoju prirodu, svoje osobine od rođenja do smrti"). Futog [1]
- crkavu ko muve [1]
Konjugacija
uredi Konjugacija glagola crkavati
Infinitiv: crkavati | Glagolski prilog sadašnji: crkávajūći | Glagolski prilog prošli: - | Glagolska imenica: crkávānje | ||||
Broj | Jednina | Množina | |||||
Osoba | 1. | 2. | 3. | 1. | 2. | 3. | |
Glagolski oblici | ja |
ti |
on / ona / ono |
mi |
vi |
oni / one / ona | |
Prezent |
crkavam | crkavaš | crkava | crkavamo | crkavate | crkavaju | |
Budućnost |
Futur I. |
crkavat ću1 crkavaću |
crkavat ćeš1 crkavaćeš |
crkavat će1 crkavaće |
crkavat ćemo1 crkavaćemo |
crkavat ćete1 crkavaćete |
crkavat će1 crkavaće |
Futur II. |
budem crkavao2 | budeš crkavao2 | bude crkavao2 | budemo crkavali2 | budete crkavali2 | budu crkavali2 | |
Prošlost |
Perfekt |
crkavao2 sam | crkavao2 si | crkavao2 je | crkavali2 smo | crkavali2 ste | crkavali2 su |
Pluskvamperfekt |
bio sam crkavao2 | bio si crkavao2 | bio je crkavao2 | bili smo crkavali2 | bili ste crkavali2 | bili su crkavali2 | |
Imperfekt |
crkavah | crkavaše | crkavaše | crkavasmo | crkavaste | crkavahu | |
Kondicional I. |
crkavao2 bih | crkavao2 bi | crkavao2 bi | crkavali2 bismo | crkavali2 biste | crkavali2 bi | |
Kondicional II. |
bio bih crkavao2 | bio bi crkavao2 | bio bi crkavao2 | bili bismo crkavali2 | bili biste crkavali2 | bili bi crkavali2 | |
Imperativ |
- | crkavaj | - | crkavajmo | crkavajte | - | |
Glagolski pridjev radni |
crkavao m. / crkavala f. / crkavalo n | crkavali m. / crkavale f. / crkavala n | |||||
1 Standardni hrvatski zapis; ostali veži klitiku na infinitivnu osnovu. 2 Za muški rod; u slučaju vršitelja radnje ženskog ili srednjeg roda koristi se ženski odnosno srednji rod glagolskog pridjeva radnog i pomoćnog glagola. |
Reference
uredi- „crkavati” u Hrvatskom jezičnom portalu
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 1,32 Rečnik srpskih govora Vojvodine, izmenjeno i dopunjeno izdanje u 4 toma, priredili mr Dejan Miloradov, Katarina Sunajko, mr Ivana Ćelić i dr Dragoljub Petrović, Matica srpska, Novi Sad.
- ↑ 2,0 2,1 Ivan Popović, Govor Gospođinaca u svetlosti bačkih govora kao celine. Beograd (SANU, Posebna izdanja, knjiga SLHHV, Odeljenje literature i jezika, knjiga 21), 1968, 248 str, str. 240. Greška u referenci: Nevaljana oznaka
<ref>
; naziv "Ivan Popović, Govor Gospođinaca u svetlosti bačkih govora kao celine." je zadan više puta s različitim sadržajem - ↑ 3,0 3,1 Biljana Marić, Iz leksike Čeneja (rumunski Banat) (rukopis diplomskog rada).
- ↑ Velimir Mihajlović—Gordana Vuković, Srpskohrvatska leksika ribarstva. Novi Sad (Filozofski fakultet), 1977, 457 str.